سینمانیوز ، از تابستان که اولین پیش بینی‌ها در مورد جوایز اسکار منتشر شد، تا دو روز پیش، یعنی حدود 6 ماه، فیلم «تونی اردمن» ساخته مارن آده از آلمان، با اختلاف شانس اصلی بردن اسکار بهترین فیلم خارجی زبان بود. آن قدر که خیلی‌ها این فیلم را از پیش برنده می‌دانستند. اوضاع «فروشنده» اصغر فرهادی اما در طول فصل جوایز اصلا چنگی به دل نمی‌زد. این فیلم نه گولدن گلوب را برد و نه جایزه انتخاب منتقدان را، جوایز حلقه منتقدان لندن و حلقه منتقدان نیویورک را به خودش اختصاص نداد و برگزیده فستیوال پالم اسپرینگز هم نشد. اوضاع برای فرهادی آن قدر بد پیش می رفت که در برخی لیست‌ها، «او» و «مردی به نام اوه» نماینده های فرانسه و سوئد بالاتر از «فروشنده» قرار گرفتند اما ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ورق را کاملا برگرداند. قانون خلق الساعه جلوگیری از ورود اتباع هفت کشور، از جمله ایران به خاک آمریکا، باعث شد به ناگاه تحسین «فروشنده» مساوی با انتقاد به سیاست‌های ترامپ شود و همین برای حمایت هالیوود از ساخته جدید کارگردان «جدایی نادر از سیمین» کافی بود تا با آغاز رای گیری نهایی، در حساس ترین روزها «فروشنده» بخت اول بردن جایزه اسکار شود.
تحریم شرکت در مراسم هشتاد و نهم آکادمی توسط ترانه علیدوستی و بعد از آن اصغر فرهادی – که طبق بیان نامه اش، در ابتدا تصمیمی برای آن نداشته- استراتژی خوبی برای جلب توجهات و حمایت از هالیوود علیه دونالد ترامپ بود. حمایتی که حالا با پاسخ هالیوود هم مواجه شده است.
درست در آستانه آغاز رای گیری نهایی اسکار، هاروی وینشتاین، تهیه کننده سرشناس هالیوود، از اصغر فرهادی حمایت کرد و کارگردانی او در «فروشنده» را تحسین کرد. او که در لندن سخنرانی می‌کرد، به شدت قانون جدید ترامپ را مورد انتقاد قرار داد و بارها به تمجید از ساخته اصغر فرهادی پرداخت. وینشتاین اگر قوی ترین تهیه کننده حال حاضر دنیا نباشد قطعا از نسل مغول‌های سنتی هالیوود است. فردی که یک تنه کمپانیش را در برابر هفت غول هالیوود، برادران وارنر، دیزنی، فاکس، کلمبیا، یونیورسال، پارامونت و متروگلدوین مه یر، نگه داشته و به رقابت می پردازد. جالب است بدانید او آن قدر در لابی کردن و ایجاد کمپین برای فیلم‌هایش در فصل جوایز قدرتمند است که استراتژی کمپین فصل جوایزی به نام خودش ثبت کرده. از مهمانی بزرگی که هر ساله در حاشیه جشنواره فیلم کن می دهد و برای یک شب عملا بزرگ ترین فستیوال فیلم دنیا را کاملا به حاشیه می فرستد بگیرید تا اکران های ویژه با حضور مهمانان سرشناس و انتشار خبرهای نه چندان صحیح در روز رای گیری نهایی اسکار برای جلب توجه بیشتر و… که هر کدام بخش هایی از این استراتژی قدرتمند او هستند. تلاشی که البته ثمر بخش هم بوده.
اگر به تلاش او در سال های اخیر نگاهی بیندازیم متوجه می شویم که این تهیه کننده صاحب سبک واقعا چه وزنه ای در هالیوود به حساب می آید. به عنوان مثال سال 2013 او توانست فیلم‌های کاملا متوسطی چون «فیلومنا»، «ماندلا: راه طولانی آزادی» و «آگست: اوسیج کانتی» را مجموعا نامزد هفت جایزه اسکار -از جمله اسکار بهترین فیلم برای «فیلومنا»- کند، آن هم در سالی که برادران وارنر نتوانست «مردی از جنس فولاد» را در بخش‌های فنی نامزد اسکار کند، پیکسار نتوانست «دانشگاه هیولاها» را به رقابت بهترین انیمیشن بفرستد و دیزنی در نامزد کردن فیلم خوب «نجات آقای بنکس» در بخش های اصلی کاملا ناکام ماند. یا بدون شک فقط کسی مثل هاروی وینشتاین می توانست یک تنه «شکسپیر عاشق» را در سالی بهترین فیلم اسکار کند که «نجات سرباز ریان» هم نامزد بود. جالب آن که از وقتی نامزدهای اسکار بهترین فیلم به 10 عدد افزایش پیدا کردند، به جز سال گذشته، سابقه نداشته کمپانی وینشتاین حتی یک نماینده هم میان آنها نداشته باشد. اگر از سال 2005 که این کمپانی رسما آغاز به کار کرد، هم حساب کنیم به جز دو سال اول که طبیعتا شرکت در حال پیدا کردن خودش بوده و سال 2008 که میراماکس (دیگر شرکت برادران وینشتاین) در بخش بهترین فیلم نماینده داشته، هر سال یکی از محصولات این کمپانی در لیست نهایی نامزدهای بهترین فیلم حاضر بوده است. پشتیبانی شخصی مثل هاروی وینشتاین از «فروشنده» به صورت مستقیم در رای گیری و نتایج نهایی اسکار هم می تواند دخالت داشته باشد. هرچه باشد او یکی از معدود کسانی است که می تواند به اعضای آکادمی «پیشنهادی دهد که نمی توانند رد کنند»!
پس از آن نوبت به دیمین شزل، کارگردان فیلم «لا لا لند» رسید که به حمایت از «فروشنده» بپردازد. او که ساخته جدیدش با 14 نامزدی، یکی از رکورداران تاریخ اسکار به حساب می آید، در مراسم جایزه انجمن کارگردان های آمریکا وقتی برای گرفتن جایزه اش روی سن آمد با اشاره به نام اصغر فرهادی و گفتن جمله «سینما یک زبان مشترک است.» به انتقاد از قانون ترامپ و حمایت از کارگردان ایرانی «گذشته» پرداخت.
فیلمی که می‌خواهد برنده اسکار بهترین فیلم سال شود، احتیاج به یک کمپین 15 میلیون دلاری دارد. این پول که گاهی چند برابر کل بودجه برخی فیلم های نامزد است، صرف برگزاری میهمانی های اختصاصی با حضور اعضای آکادمی، تبلیغات و… می شود. یکی از کارهایی که با این پول انجام می دهند، آگهی های تمام صفحه برای فیلم، در مجلات و ژورنال‌های تخصصی سینمایی، مثل «هالیوود ریپورتر» و… است. به گزارش بی بی سی، هزینه تبلیغ در صفحه اول هالیوود ریپورتر در فصل جوایز، از 72 هزار دلار شروع می شود. در چنین شرایطی این مجله مشهور در شماره اخیرش بخشی را به پوشش اخبار «فروشنده» اختصاص داده. همین طور هفته نامه «اینترتینمنت ویکلی» در شماره ویژه اسکار خود، دیدن فیلم «فروشنده» را در میان 10 کاری قرار داده که در طول هفته باید انجام دهید. این مجله همین طور یک نقد کاملا مثبت از فیلم تازه اصغر فرهادی را هم به چاپ رسانده و به همه خوانندگانش پیشنهاد داده که اگر هنوز فیلمی از این کارگردان ایرانی ندیده اند، سریع تر «این خدمت را به خودشان بکنند» و ببینند.
حالا هم که در جدیدترین اقدام حمایتی، شهرداری لندن قصد دارد، ساعتی قبل از آغاز مراسم اسکار، به صورت رایگان، «فروشنده» را در فضای میدان مشهور ترافلگار، واقع در منطقه وست مینستر اکران کند. شهرداری لندن در اعلامیه خودش این اقدام را تبلیغی در جهت نشان دادن آزادی اقلیت ها اعلام کرده است: «این رویداد رایگان، فرصتی برای تمامی لندنی ها است تا دور هم جمع شوند و با نشان دادن تفاوت ها، آن را جشن بگیریم و نشان دهیم که لندن برای تمامی استعداد های خلاق، مثل همه مردم دیگر از هر کشور و جامعه ای باز است.» این کمپین با هشتگ #LondonIsOpen در حالی فعالیت می کند که اخیرا در مراسم بفتا، بریتانیا هم به خاطر سیاست هایش در قبال پناهجویان مورد انتقاد هنرمندانی نظیر کن لوچ قرار گرفته است.
از زمانی که پیش بینی کردیم تحریم اسکار می تواند شانس اصغر فرهادی را برای بردن مجسمه طلایی افزایش دهد، کمتر از 20 روز گذشته اما در همین روزها، این حمایت سراسری از «فروشنده» رخ داده. روز 9 بهمن، طبق آخرین پیش بینی ها، «فروشنده» پس از «تونی اردمن» و «مردی به نام اوه»، شانس سوم اسکار محسوب می شد اما وقتی دو روز پیش، رای گیری نهایی اسکار آغاز شد، به ناگاه خودش را به «تونی اردمن» رساند و تا این لحظه حدود سه درصد هم از نماینده آلمان پیشی گرفته تا شانس اصلی بردن اسکار شود. اگرچه با این پیش بینی ها اسکار نمی دهند اما در روزهایی که رابطه بین هالیوود و دولت آمریکا و در راس آن دونالد ترامپ، در بدترین وضعیت ممکن است، انتخاب «فروشنده» توسط اعضای آکادمی می تواند نوعی از اعتراض علیه سیاست های رئیس جمهور جدید ایالات متحده باشد. تا همین جا هم استراتژی سازندگان «فروشنده» مبنی بر تحریم اسکار جواب داده و حتی اگر منتج به اسکار هم نشود، با افزایش محبوبیت اصغر فرهادی در هالیوود، او می تواند در آینده استفاده های زیادی از این شرایط ببرد. اگر هم این اقدامات منتج به اسکار شود که دیگر اصلا بعید نیست، احتمالا می توان یک استراتژی جدید را به استراتژی های برنده اسکار اضافه کرد. استراتژی تحریم برد- برد فرهادی.
